Một trong những vấn đề làm mất đi vẻ đẹp của làn da chính là nám. Đây là hiện tượng da bị thâm nâu hoặc đen ở một số vùng trên mặt, khiến da trở nên xỉn màu và kém sắc. Nám thường gặp ở phụ nữ và làm họ cảm thấy tự ti và khó chịu.
Vậy Vì Sao Da Bị Nám? Cách khắc phục da sạm nám hiệu quả ra sao? Hãy cùng Stcpharco khám phá những thông tin hữu ích về vấn đề này qua bài viết sau đây.
Nám Da Là Gì? Vì Sao Da Bị Nám?
Nám da là hiện tượng sắc tố melanin được sản xuất quá mức và tích tụ ở một số vùng trên da, làm thay đổi màu sắc của da.
Melanin là chất có khả năng hấp thụ tia UV hiệu quả, bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, khi melanin bị rối loạn, nó sẽ gây ra nám da, làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của làn da.
Nám da thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh sáng, như trán, hai bên gò má, mũi, quanh môi, cổ hay cánh tay. Nám da ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý của phụ nữ, khiến họ cảm thấy tự ti và khó chịu trong giao tiếp.
Theo đặc điểm lâm sàng, nám da được phân loại thành ba loại chính: nám nông, nám sâu và nám hỗn hợp.
Mỗi loại nám có những biểu hiện khác nhau về kích thước, màu sắc và độ sâu của các đốm nám. Việc xác định loại nám sẽ giúp chọn phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả.
Dấu Hiệu Của Bệnh Nám Da
Nám da là một bệnh lý da liễu biểu hiện bằng sự thay đổi màu sắc của da do tăng sản xuất melanin.
Melanin là chất tạo màu cho da, khi bị kích thích bởi các yếu tố như ánh nắng, nội tiết tố, viêm nhiễm,… sẽ gây ra các vết thâm nâu hoặc đen trên da.
Nám da thường xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc nhiều với môi trường bên ngoài như mặt, cổ, cánh tay,… Nám da không gây đau đớn hay ngứa ngáy, nhưng ảnh hưởng rất lớn đến thẩm mỹ và tâm lý của người bệnh.
Nám da có thể phân loại thành nhiều loại khác nhau, trong đó nám do nội tiết tố là loại phổ biến và khó điều trị nhất. Nám do nội tiết tố thường gặp ở phụ nữ sau tuổi 30, khi cơ thể có sự thay đổi về hormone.
Các vết nám có màu sắc đậm, không đều và tập trung ở hai bên gò má. Nếu không được can thiệp kịp thời, nám có thể lan rộng và sâu hơn vào da. Người bị nám do nội tiết tố cũng có thể có các triệu chứng khác như mụn trứng cá, rối loạn kinh nguyệt,…
Để phát hiện và điều trị nám da hiệu quả, người bệnh cần được khám và tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu – thẩm mỹ da. Bác sĩ sẽ xác định loại và mức độ của nám, đồng thời đưa ra phương pháp điều trị phù hợp với từng trường hợp.
Ngoài ra, người bệnh cũng cần chú ý chăm sóc da hàng ngày, tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và các tác nhân gây hại cho da.
Phân Biệt Các Loại Nám Da Thường Gặp
Nám da là hiện tượng sắc tố melanin bị rối loạn và tích tụ ở các vùng da khác nhau, tạo nên các đốm nâu hoặc đen trên da.
Nám da được phân loại theo độ sâu và màu sắc của các đốm nám, gồm ba loại chính: nám mảng, nám đốm và nám hỗn hợp.
Nám mảng là loại nám có màu nâu nhạt, hình thành ở lớp da ngoài cùng do melanin được chuyển từ tế bào melanocyte vào lớp tế bào sừng. Nám mảng thường xuất hiện ở trán, hai bên gò má, mũi và cằm, có đường viền rõ ràng và kích thước nhỏ.
Nám đốm là loại nám có màu nâu đến đen, hình thành ở lớp da bên trong do melanin được đẩy từ tế bào melanocyte vào sâu dưới da.
Nám đốm thường xuất hiện theo từng chấm tròn nhỏ, giống như vết thâm sau mụn. Nám đốm thường gặp ở phụ nữ trên 30 tuổi hoặc trong thời kỳ tiền mãn kinh.
Nám hỗn hợp là loại nám phổ biến nhất, kết hợp giữa nám mảng và nám đốm, xuất hiện rải rác ở trán, hai bên gò má, mũi hay quanh mắt. Nám hỗn hợp có chân sâu, màu sắc và kích thước không đều. Đây là loại nám khó điều trị nhất.
Những Nguyên Nhân Gây Nám Da
Nám da là một tình trạng da thường gặp ở phụ nữ, khiến da mặt xuất hiện những đốm sắc tố màu nâu hoặc xám.
Nám da có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, nhưng chủ yếu là do ảnh hưởng của bốn yếu tố sau:
- Ánh nắng mặt trời: Tia cực tím (UV) trong ánh nắng có thể gây hại cho các tế bào da, kích thích quá trình sản xuất melanin – sắc tố làm đen da. Đây là lý do vì sao da dễ bị sạm màu vào mùa hè hoặc khi tiếp xúc với ánh nắng mạnh. Để bảo vệ da khỏi tia UV, cần dùng kem chống nắng hoặc che chắn da khi ra ngoài vào khoảng thời gian từ 8h sáng đến 17h chiều.
- Di truyền: Nám da có tính di truyền cao, thường xuất hiện ở những người có làn da nâu sáng hoặc có tiền sử gia đình bị nám. Nám da cũng thường gặp ở nữ giới hơn nam giới do ảnh hưởng của hormone nữ.
- Nội tiết tố: Rối loạn nội tiết tố làm cho cân bằng hormone trong cơ thể bị thay đổi, dẫn đến sự gia tăng của melanin. Đây là nguyên nhân gây nám ở khoảng 50-70% phụ nữ mang thai hoặc ở các giai đoạn như tuổi dậy thì, tiền mãn kinh hay khi sử dụng thuốc tránh thai. Thông thường, nám do nội tiết sẽ tự biến mất khi cơ thể ổn định lại.
- Tuyến giáp: Các vấn đề về tuyến giáp như cường giáp có thể làm tăng nguy cơ bị nám lên đến 4 lần. Các hormone của tuyến giáp có thể kích hoạt các thụ thể melanocortin trong tế bào hắc tố, từ đó hình thành hắc sắc tố.
Ngoài ra, còn có một số yếu tố khác có thể góp phần gây ra hoặc làm nặng hơn tình trạng nám da, như:
- Dùng thuốc chống co giật, thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid, thuốc lợi tiểu, retinoids, thuốc hạ đường huyết, thuốc chống loạn thần…
- Ánh sáng từ các thiết bị điện tử như ti vi, máy tính, điện thoại di động, máy tính bảng, đèn led…
- Sử dụng mỹ phẩm không phù hợp hoặc gây kích ứng da
- Dùng xà phòng có mùi thơm
Vì Sao Nám Da Xảy Ra Ở Phụ Nữ Nhiều Hơn Nam Giới?
Nám da là một bệnh lý da liễu thường gặp ở phụ nữ, đặc biệt là ở độ tuổi trung niên. Nguyên nhân bởi:
- Nội tiết tố là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sắc tố của da.
Nội tiết tố ở nam và nữ có sự khác biệt, và ở nữ giới có nhiều giai đoạn thay đổi hormone như kinh nguyệt, mang thai, mãn kinh,… Khi hormone bị rối loạn, sẽ kích thích sản xuất melanin – chất tạo màu cho da – gây ra các vết nám. Nám do nội tiết tố thường có màu sắc đậm và không đều, tập trung ở hai bên gò má.
- Ánh nắng mặt trời cũng là một nguyên nhân gây nám da.
Ánh nắng có chứa tia UV – tia cực tím – có khả năng xâm nhập vào da và gây hại cho các tế bào da. Tia UV cũng kích thích sản xuất melanin và làm cho da bị thâm nâu hoặc đen. Da của nam giới có độ dày cao hơn nữ giới, do đó ít bị ảnh hưởng bởi tia UV hơn. Da của phụ nữ dễ bị tổn thương và lão hóa hơn khi tiếp xúc với ánh nắng.
- Mỹ phẩm là một yếu tố không thể thiếu trong cuộc sống của phụ nữ.
Tuy nhiên, không phải loại mỹ phẩm nào cũng phù hợp với làn da của bạn. Một số loại mỹ phẩm có chứa các thành phần gây kích ứng hoặc dị ứng cho da, khiến da bị viêm nhiễm và sạm màu. Mỹ phẩm cũng có thể gây bít lỗ chân lông và ngăn cản quá trình tái tạo da. Do đó, bạn cần chọn loại mỹ phẩm phù hợp với loại da và tuổi của bạn.
- Lão hóa là quá trình tự nhiên của cơ thể, không thể tránh khỏi.
Khi tuổi tăng, lượng collagen – chất giúp duy trì độ đàn hồi và săn chắc của da – giảm dần. Da bị chùng nhão, xuất hiện các nếp nhăn và vết chân chim. Lão hóa cũng làm giảm khả năng phục hồi của da, khiến cho các vết thâm do ánh nắng hay viêm nhiễm khó biến mất. Lão hóa cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các tuyến tiết dầu và mồ hôi, khiến cho da bị khô
Cách Điều Trị Nám Da Tàn Nhang Hiệu Quả Bằng Thuốc
Điều trị nám da phải dựa trên nguyên nhân gây bệnh và loại nám của mỗi người. Không phải trường hợp nào cũng cần can thiệp điều trị.
Một số trường hợp nám do thay đổi nội tiết tố, mang thai hoặc tiếp xúc với ánh sáng, mỹ phẩm, xà phòng thơm có thể tự biến mất hoặc mờ dần khi ngừng tác nhân gây bệnh.
Tuy nhiên, nếu nám không tự biến mất hoặc xuất hiện lâu dài, người bệnh cần đến bác sĩ chuyên khoa da liễu để được khám và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
Một số phương pháp điều trị nám da hiện nay có thể kể đến như sau:
- Sử dụng thuốc bôi ngoài da có chứa các hoạt chất làm giảm sắc tố melanin, như axit tranexamic, axit azelaic, methimazole, hydroquinone, tretinoin.
- Thực hiện thay da hóa học bằng các axit có nguồn gốc từ thực vật hoặc động vật, như axit glycolic, axit alpha hydroxy, axit salicylic. Phương pháp này giúp loại bỏ lớp da sẫm màu và kích thích tái tạo tế bào mới.
- Áp dụng công nghệ laser để phá hủy các tế bào cũ và tăng sinh collagen. Laser giúp làm mờ vết nám, đều màu và sáng da.
- Tiêm mesotherapy để đưa các hoạt chất ức chế melanin vào các lớp da. Phương pháp này có hiệu quả cao hơn so với thuốc bôi vì không bị cản trở bởi lớp sừng.
- Dùng chiết xuất đậu nành để làm giảm quá trình chuyển đổi từ tế bào hắc tố sang tế bào da. Chiết xuất đậu nành còn có tác dụng bảo vệ da khỏi tác hại của môi trường.
Điều Trị Nám Da Tàn Nhang Không Cần Dùng Thuốc
Nám và tàn nhang là hai bệnh lý da liễu do sắc tố melanin bị rối loạn và tích tụ ở các vùng da khác nhau. Nám và tàn nhang có thể gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến tâm lý của người bệnh.
Để điều trị nám tàn nhang cũng như phòng ngừa và hạn chế nám và tàn nhang, việc quan trọng nhất là bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
Sử dụng kem chống nắng là một biện pháp bảo vệ da hiệu quả. Kem chống nắng có thể ngăn chặn hoặc giảm thiểu sự xâm nhập của tia UV vào da, làm giảm quá trình sản sinh melanin. Khi chọn kem chống nắng, bạn nên lưu ý một số tiêu chí sau:
- Thoa kem chống nắng hàng ngày, kể cả khi trời u ám hoặc ở trong nhà
- Chọn kem chống nắng có phổ rộng, có khả năng chống cả tia UVA và UVB
- Chọn kem chống nắng có SPF ít nhất là 30, thoa lại sau mỗi 2 giờ hoặc sau khi ra mồ hôi hoặc lau khô da
- Chọn kem chống nắng phù hợp với loại da: không gây bít lỗ chân lông cho da dầu hoặc mụn, có dưỡng ẩm cho da khô, có thành phần vật lý hoặc khoáng chất cho da nhạy cảm
Ngoài sử dụng kem chống nắng, bạn cũng nên áp dụng các biện pháp bảo vệ da khác như:
- Mặc quần áo che kín da, đội mũ rộng vành hoặc dùng ô che nắng khi ra ngoài
- Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều
- Giảm thời gian sử dụng các thiết bị điện tử có ánh sáng xanh như máy tính, ti vi, điện thoại di động
Nám Và Tàn Nhang Có Khác Nhau Hay Không?
Nám da và tàn nhang là hai bệnh lý da liễu khác nhau, có nguồn gốc và biểu hiện riêng biệt. Việc phân biệt nám và tàn nhang là rất quan trọng để có phương pháp điều trị đúng đắn.
- Nám da là hiện tượng da bị thâm nâu hoặc đen do tăng sản xuất melanin.
Nám da thường gặp ở phụ nữ sau tuổi 30, khi cơ thể có sự thay đổi về hormone. Nám da có các mảng hoặc đốm sẫm màu, không đều, có kích thước lớn hơn 5mm. Nám da thường xuất hiện ở hai bên gò má, trán, cằm,… và không biến mất khi không tiếp xúc với ánh nắng.
- Tàn nhang là dạng bẩm sinh của sắc tố melanin, xuất hiện từ khi còn nhỏ.
Tàn nhang không liên quan đến hormone, mà do di truyền hoặc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tàn nhang có các đốm nhỏ giống hạt mè, có màu đen, nâu nhạt, nâu sẫm hoặc thâm vàng. Tàn nhang thường phân bố ở mặt, cổ, ngực, cánh tay,… và có thể sáng hoặc tối hơn tùy theo mùa.
Phòng Ngừa Tình Trạng Nám Da
Nám da là một bệnh lý da liễu thường gặp ở phụ nữ, đặc biệt là ở độ tuổi trung niên. Nám da làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của làn da, khiến người bệnh cảm thấy tự ti và khó chịu.
Nám da có nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng chủ yếu do sự thay đổi về nội tiết tố, ánh nắng mặt trời, mỹ phẩm, lão hóa,… Nám da biểu hiện bằng các vết thâm nâu hoặc đen trên da, thường ở các vùng như má, trán, mũi, môi,…
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, nám da có thể lan rộng và sâu hơn vào da, gây khó khăn cho việc khắc phục.
Do đó, phòng ngừa nám da là biện pháp quan trọng để giữ gìn vẻ đẹp của làn da. Để phòng ngừa nám da, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời: ánh nắng là nguyên nhân hàng đầu gây nám da. Bạn cần thoa kem chống nắng có chỉ số SPF cao (ít nhất là 30), khoảng 15 – 30 phút trước khi ra ngoài. Bạn cũng nên che chắn da bằng các phụ kiện như mũ rộng vành, khẩu trang, kính râm,…
- Ăn uống cân bằng: chế độ ăn uống ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và sắc đẹp của da. Bạn cần bổ sung đủ các loại vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa để giúp da khỏe mạnh, ngăn ngừa lão hóa và tăng sắc tố.
- Chăm sóc da hàng ngày: bạn cần rửa mặt sạch sẽ với sữa rửa mặt phù hợp với loại da, dưỡng ẩm và tẩy tế bào chết định kỳ để giúp da luôn sạch sẽ, mịn màng và tươi trẻ.
- Sử dụng mỹ phẩm an toàn: bạn cần lựa chọn các loại mỹ phẩm có nguồn gốc rõ ràng, không chứa các thành phần có hại cho da như cồn, paraben, hương liệu,… Bạn cũng nên kiểm tra xem có bị dị ứng hay kích ứng với mỹ phẩm không trước khi sử dụng.
- Khám bác sĩ da liễu khi có dấu hiệu nám: nếu bạn thấy có các vết thâm hoặc đốm sạm màu xuất hiện trên da, bạn nên đi khám bác sĩ da liễu để được xác định loại và mức độ của nám. Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn phương pháp điều trị, cùng với giá trị nám phù hợp theo từng trường hợp. Bạn không nên tự ý dùng các loại thuốc hoặc kem trị nám không rõ nguồn gốc, vì có thể gây ra các tác dụng phụ cho da.
Nám Da Nên Ăn Uống Như Thế Nào?
Nếu bạn đang gặp phải vấn đề nám da, bạn cần chú ý đến chế độ ăn uống hợp lý bên cạnh việc sử dụng thuốc bôi hoặc các liệu pháp hiện đại.
Việc uống đủ nước (ít nhất 1,5 lít – 2 lít mỗi ngày) và bổ sung các loại thực phẩm giàu dưỡng chất sẽ giúp bạn cải thiện làn da của mình. Dưới đây là một số thực phẩm bạn nên ăn thường xuyên:
- Vitamin C: Vitamin C có tác dụng làm giảm sự hình thành melanin, tăng cường khả năng bảo vệ da khỏi tia UV và làm sáng da. Bạn có thể tìm thấy vitamin C trong các loại trái cây như kiwi, việt quất, cam, chanh, quýt,… hoặc các loại hạt như hạt dẻ, hạnh nhân,…
- Vitamin E: Vitamin E giúp nuôi dưỡng da, ngăn ngừa lão hóa và làm mờ vết nám. Bạn có thể ăn các loại thực phẩm chứa vitamin E như mầm lúa mì, dầu hướng dương, đậu nành, rau xanh, thịt, cá, trứng, sữa và các loại hoa quả.
- Carotenoid: Carotenoid là một nhóm chất có màu sắc tự nhiên trong thực vật. Chúng có tác dụng chống oxy hóa và bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng. Bạn có thể ăn các loại thực phẩm giàu carotenoid như cà rốt, bí ngô, đào và khoai lang.
- Retinoid: Retinoid là một dạng của vitamin A. Chúng có khả năng kích thích tái tạo tế bào da và làm giảm sắc tố melanin. Bạn có thể sử dụng retinoid dưới dạng thuốc bôi hoặc uống theo chỉ định của bác sĩ.
- Chất béo không bão hòa: Chất béo không bão hòa gồm omega 3 và omega 6. Chúng giúp duy trì độ ẩm và đàn hồi của da. Bạn có thể ăn các loại hải sản chứa nhiều chất béo không bão hòa như cá hồi, cá trích, cá mòi và cá thu.
Trên đây là những thông tin giải đáp về thắc mắc Vì Sao Da Bị Nám? Stcpharco hi vọng bài viết hữu ích với bạn.
